24.Dönem Ak Parti Manisa Milletvekili Dr. Muzaffer Yurtaş bu hafta Gacar yörüklerinin yağmur duasını anlattı.
24.Dönem Manisa Milletvekili Dr. Muzaffer Yurtaş dedesi tarafından biz Gacar yörüklerindeniz, demesi ile Çocukluk yıllarında bir kez yağmur duasına katıldığını ve kıtkanat hatırladığı Gacar yörüklerinin Yağmur duasını şöyle anlatı.
?Yağmur duası her kültürde farklı şekillerde gerçekleştirilir. Dedemin anlatığına göre biz Gacar Yörükleri´ndeniz. Çocukluk yıllarımda bir kez yağmur duasına katıldığımı kıt kanaat hatırlıyorum. Babamdan ve rahmetli dedemden yağmur duasının bizim yaşadığımız yörede ve obada nasıl yapıldığını sordum. Onlar da en ince ayrıntısına kadar anlattılar. Ben de bu vesile ile bunları sizlerle paylaşmak istiyorum. Böylelikle tarihe bir yazılı not düşmüş olacağım için bunu önemsiyorum.
Zorluklar karşısında ortak tutum geliştirmeye, toplumsal dayanışmayı pekiştirmeye yönelik örneklerden biri olan bu törenler bilimsel ve teknolojik gelişmelerin olumsuz etkilerine karşın tarımın hala önemini koruduğu Anadolu´nun birçok yöresinde varlığını sürdürmektedir. Ancak uzun süredir büyüdüğüm köylerde bu tür törenler artık yapılmıyor.
Babamın anlattığına göre eskiden bizim köyde her yıl düzenli olarak Haziran ayında yağmur duasına çıkılırmış. Bildiğiniz gibi Haziran ayı henüz ilkbahardan yeni çıkılmış ve doğanın yemyeşil olduğu bir ay olmasına rağmen bu ayda niçin yağmur duası yapıldığını merak ettim. Babam dedi ki; ?Bizim köy civarında en bilinen hocalar İdris Hoca ve oğlu Erzincan Hoca idi. Biz onlara şimdi yağmura ihtiyaç yok niçin yağmur duası yapıyoruz? dediğimizde onlar ?Siz her zaman Allah´a dua edin, bereket ve yağmur için. Allah yağmura ihtiyaç duyduğunuzda gönderir. Allah kulun ne zaman sıkıştığını bilir? demişti. Ben de cevabımı böylelikle almış oldum.
Anadolu´da geçmiş dönemlerde bazen ciddi kuraklık ve kıtlık yılları yaşanmış. Bazı yıllar çekirge istilası sonucu da ekinler tamamen yok olduğu için kıtlık yaşanmış. 1940 lı yıllarda en son bilinen kıtlık görülmüş. O dönemde hayvanlar telef olmuş, kuraklık çok ciddi hissedilmiş. Hatta mısırlar tane verememiş ve mısır koçanları bir avuç arpa ile birlikte değirmenlerde öğütülerek un elde edilip kullanılmış. Kuyular, çeşmeler, ırmaklar tamamen kurumuş.
Bizim köyde yağmur duasına Umur Baba Dağı´na çıkılırmış. Tüm köy halkı, kadın erkek ve çocuklar ile koyunlar ve keçiler o gün dağa çıkarılır ve herkes duaya iştirak edermiş. Dağın zirvesine yakın yerde akan Koyun Oluğu denen meşhur çeşmeye kadar kadınlar ve çocuklarla birlikte çıkılır, orada çocuklar ile kadınlar beklerler kazanlarda yemek hazırlığına başlarmış. Erkekler dağın zirvesinde yer alan Umur Bin Savcı´nın mezarının olduğu yere eski kale yıkıntılarının bulunduğu alana çıkarlarmış. (Umur bin Savcı Germiyanoğulları Beyliği komutanlarından alim bir zat ve aynı zamanda Süleyman Şah´ın kayın babası) Zirvede mezarın olduğu alanda öğle namazına kadar Kuran´ı Kerim okunur ve vaaz verilirmiş. Öğle namazı cemaatle kılınır sonrasında herkes ayağa kalkar ve ellerini öne uzatarak avuç içleri aşağı gelecek şekilde kıbleye dönerek yağmur duası imam eşliğinde yapılırmış.
Dua sonrası herkes Koyun Oluğu Çeşmesi´nin olduğu yere gelir, çok sayıda sofralar kurulur ve hep birlikte yemekler yenir ve sonrasında şükür duası yapılırmış. Yemek olarak genelde kesilen koyunların etleri, bulgur gibi yiyecekler olurmuş. Bu sırada çobanlar koyun ve kuzuları birbirine karıştırırlar ve kuzuların karnını doyurması sağlanırmış.
Osman dedem rahmetli anlatıyor ?Bizim köyde asıl adı Mustafa olan ve halk arasında Molla diye bilinen biraz saf biri vardı. Deli midir, veli midir bilinmez. Yürüyüşü seker gibi topallayarak yürü ve anormaldi. Hatta zamanı gelince askere alınmış, orada askerlerle eğitim sırasında adımlarını uyduramadığı için komutan bir tokat atmış. O da dönüp komutana bir tokat vurmuş ve ?bana Memmet Ecem bile böyle vurmadı sen nasıl vurursun?? diye itiraz edince hastaneye gönderilmiş ve askerliğe elverişsiz olduğu için geri gönderilmişti. Bir gün yağmur duasına giderken baktık ki Molla yaz gününde sırtına kepeneği almış gidiyor. Biz ?Hava sıcak, bu kepeneği neden aldın Molla?? diye sorduğumuzda o ?Yağmur duasına çıkıyoruz, dönüşte yağmur yağabilir? diye cevap vermişti. Biz hep birlikte duamızı ettik, yemeklerimizi yedik, köye dönerken bir yağmur bastırdı ki gökten boşalırcasına yağan yağmurda Molla hariç herkes sırılsıklam ıslandı? Aslında dua önemli ama gereğini yerine getirmek gerek. Hayat düşündüğümüz kadar karışık, kötü ve ümitsiz değil. Yapmamız gereken sadece yağmur duasına çıkmak ama şemsiyemizi yanımıza alarak, inanarak ve ümit ederek yağmur duasına çıkmak. Eskiden büyüklerimiz bize yağmur duasına çıkmadan önce fakir fukaranın ihtiyaçlarının görülmesinin gerektiğine ve duaya gelenlerin arasında karnı aç olanları düşünerek ve onları ayırt etmeden herkese yemek ikramını tavsiye ederlerdi.
Bizim yakın köyde Almanya´da gurbetçi olarak çalışmış ve sonra geri dönmüş olan Bakkal Hasan diye bir köylümüz kahvede arkadaşları ile konuşurken ?Cokkallar (yani bizim mahalle) yağmur duasına çıkınca mutlaka yağmur yağar? diye konuşurmuş. Bir gün yine Cokkallar yağmur duasına çıkmış, kahvede oturanlar çaylarını içip kendi aralarında oyun oynarken ?Hasan Ağa sen cokkallar yağmur duasına çıkınca yağmur yağar derdin, hani yağmur falan yok? demişler. Bakkal Hasan ?bekleyin acele etmeyin? demiş. Akşam olduğunda öyle bir yağmur yağmış ki, kahvede oturanlar evlerine gitmekte zorluk çekmişler.
Hiçbir dua karşılıksız kalmaz. Bazen hemen olmaz, acele etmemek gerek. Sabırla istemek ve toplumda mazlum, aç biçare olanların karnını doyurmak, yoksula ve yolda kalana yardım etmek gerek. Ayrıca nimetin değerini bilmek ve onu israf etmemek icap eder. Suyu nimet bilmek ve akan bir su kenarında bile abdest alırken suyu israf etmeme bilincini gelecek kuşaklara aşılamak en önemlisi sanırım. Yeşile ve doğaya sahip çıkmak ve çevreyi gözümüz gibi korumak gelecek kuşaklara borcumuz. Tüm dostlara selam ve hürmetle!
Dr. Muzaffer Yurttaş
??????24.Dönem Manisa Milletvekili
??????Gacar Yörüğü
